Ibhalwe nguDkt Maraschin, udokotela wezingane onguchwepheshe.
Uma uke waphathwa ukutheleleka kwesifo zomgudu womchamo, uzokwazi ukuthi kubuhlungu kangakanani ukuchama. Ngeshwa, izimpawu zokutheleleka ohlelweni lomchamo zingase zingabonakali, ikakhulukazi ezinganeni ezincane kakhulu.
Njengoba nje izingane zijwayele ukuhogela nokukhwehlela, kanjalo nezingane zihlushwa izifo zomgudu womchamo. Izifo zomgudu womchamo zithinta cishe intombazane eyodwa kweziyi-12 kanye nomfana oyedwa kwabangama-50 abaneminyaka engaphansi kweyisikhombisa.
Abazali bavame ukungibuza ukuthi kungani ingane yabo yathola isifo somchamo? Ukuze ngiphendule lo mbuzo, ngivame ukuqala ngesifundo sebhayoloji, ukukhombisa abazali ukuthi konke okuhlobene nokwenza umchamo kusebenza kanjani.
Ake siqale ngesifundo sethu:
- Izinso- Umsebenzi wazo ukuhlunga imfucuza kanye namanzi egazini ukwenza uchamo.
- Amapayipi amancane axhunywe ezinso. Lezi zithumela umchamo osuka kuzinso uye esinyeni.
- Isinye – isitho esigcina umchamo.
- I-Urethra- Lokhu kuthulula umchamo emzimbeni ngokusebenzisa isitho sangasese sowesifazane noma owesilisa.
Yini ebangela isifo somgudu womchamo?
Ukutheleleka komgudu womchamo kwenzeka lapho amagciwane engena esinyeni noma ezinsweni. Umthombo ovame kakhulu walawa magciwane yisikhumba somntwana. Ikakhulukazi isikhumba esizungeze izitho zangasese, noma ukwenza unomboro-2.
Izingane zamantombazane zisemathubeni amaningi okuthola isifo somgudu womchamo ngoba umgudu womchamo umfishane kunomchamo kubafana. Amagciwane avela enabukeni lwengane ushaye unamba-2 angangena esithweni sangasese somuntu wesifazane, kanye nomchamo wengane yentombazane, kalula kakhulu kunalokho angangena epipini lomfana omncane.
Ngizokwazi kanjani ukuthi ingane yami inesifo somgudo womchamo?
Njengoba ngishilo ekuqaleni, isifo somgudo womchamo awabonakali kangako ezinganeni ezincane ngakho-ke umuntu udinga ukubheka izimpawu zokutheleleka. Lokhu kungaba:
- Imfiva
- Ukukhala kakhulu nokucasuka
- Ukoma noma ukulala ngokweqile
- Igazi elisenabukeni
- Umchamo onuka kakhulu
- Ukungathandi ukudla
- Ukuphalaza
- Ukungakhuluphali kahle
Ezinganeni ezindadlana ezikwazi ukuxhumana noma eziqeqeshelwe ukuzihambisa endlini encane:
- Zizwakalisa ubuhlungu nokuvutha lapho zidinga ukuchama.
- Kubonakala sengathi bafuna ukuchama kaningi kodwa bese kudlula amathonsi amancane.
- Imfiva ephezulu.
- Bangase bavuke kakhulu ebusuku bayochama noma baqale ukuchamela umbhede futhi.
- Ubuhlungu besisu ikakhulukazi ngaphansi nje kwenkinobho yesisu.
- Umchamo onuka kakhulu.
- Umchamo oguqubele noma onegazi.
Iningi le-UTI livela engxenyeni engezansi yomgudu womchamo. Ingxenye engezansi ihlanganisa i-urethra nesinye. Lolu hlobo lokutheleleka lubizwa nge-cystitis futhi wuhlobo oluvame kakhulu lokuthelelwa ngesifo somgudo womchamo. Kulula futhi ukuyelapha.
Uma ukutheleleka kwenyuka nge-ureter kuya ezinso, kwaziwa nge-pyelonephritis. Lokhu kubi kakhulu kune-cystitis futhi ingane ivame ukugula kakhulu. Izimpawu zomkhuhlane, ubuhlungu, ukukhathala okukhulu kanye nokuhlanza zivamile kulesi simo.
Udokotela usihloa kanjani isifo somgudo womchamo?
Uma wena, njengomzali ubona noma yiziphi izimpawu ezingenhla noma awukwazi ukuthola isizathu esibangela ukukhala kwengane yakho. Hambisa ingane yakho kudokotela.
Udokotela uzodinga ukuthola isampula yomchamo ukuze ahlole amagciwane. Khumbula ukuthi umchamo awunamagciwane futhi amagciwane awanawo uma kungekho gciwane.
Uma igciwane lesikhumba elivamile lingena esikhumebi noma igciwane lesithosangasese sowesifazane lingena emchameni, lizoziveza njengesifo esinye nesinye. Awufuni ukunikeza ingane ama-antibiotic kungenasidingo.
Udokotela wakho angase aqoqe ukuchama ngezindlela eziningi:
- Uma ingane yakho isagqoke amanabukeni, ukusebenzisa isikhwama somchamo kuyindlela elula. Lesi isikhwama sepulasitiki esincdane esibekwa phezu kwezitho zangasese zengane yakho ukuze iqoqe umchamo. Isikhwama sinamathela esikhumbeni futhi asibuhlungu.
- Udokotela wakho angase akhethe ukufaka ishubhu elincane (i-catheter) esinyeni ukuze aqinisekise ukubamba okuhlanzekile ngaphandle kokungcola kwesikhumba.
- Ezimweni ezingavamile udokotela kungase kudingeke ukuthi afake inaliti esinyeni ngodonga lwesisu ukuze athole leli sampula.
- Ezinganeni ezindala , ingane ingachamela enkomishini encane.
Udokotela anganconsisela induku yomchamo. Uma kukhona okungahambi kahle odongeni, umchamo uzothunyelwa elabhorethri ukuze uhlowe kabanzi.
Elabhorethri, ukuchama kuzokhuliswa. Lena inqubo yokubheka amagciwane kumchamo. Izophinde itshele udokotela ukuthi yimaphi amagciwane akhulayo kumchamo ukuze kunikezwe ukwelashwa okufanele.
Udokotela wakho cishe uzokunikeza umuthi uma i-dipstick ingajwayelekile. Lokhu kubaluleke kakhulu ukuvimbela ukutheleleka.
Uma ingane yakho ibe nesifo somgudo womchamo kakhulu , uphenyo olwengeziwe luyadingeka ukuze kubhekwe ukusebenza kwalo lonke uhlelo lokuchama.
Singalashwa kanjani isifo somgudu womchamo?
Abazali abaningi ngeke bafune ukuzwa le mpendulo, KODWA i-UTI kufanele yelashwe ngama-antibiotic. Uma singalashwi lesisifo singaholela ekuthelelekeni kwezinso. ukutheleleka ezinso kubi kakhulu futhi kungase kubangele ukuba ingane iqhume ithumba, ukuvuvukala kwezinso, ukulimala ekusebenzeni kwezinso ngisho ne-sepsis.
Uma ingane yakho ingaphansi kwezinyanga ezi-3 ubudala, ngokuvamile idinga ukulaliswa esibhedlela ukuze ama-antibiotic anikezwe nge-drip.
Izingane ezindala kunezinyanga ezintathu ubudala zingelashwa ngemithi elwa namagciwane ekhaya. Nokho, amagciwane athile amelana nawo angase adinge ama-antibiotic emithanjeni ngisho nasezinganeni ezindala.
Ukuphinda uhlolwe umchamo wengane yakho ngemva kokuqedwa kwama-antibiotics kuyodingeka ukuze kuqinisekiswe ukuthi ukutheleleka sekusuliwe.
Inkambo ye-antibiotic ngokuvamile inikezwa izinsuku ezingu-7 kuya kweziyi-10. Ingane yakho kufanele iwaqede. Ingazizwa kangcono ngemva kosuku lwesithathu lwama-antibiotic.
Ijusi ye-cranberry yaziwa kakhulu ngokusekela esinyeni, kodwa sicela ungayisebenzisi njengokwelapha uma ingane yakho inezimpawu zokutheleleka. Ingane yakho izodinga isibulala-magciwane ukwelapha amagciwane.
Ngingayivimba kanjani ingane yami ukuthi ingatholi isifo somgudo womchamo?
Uma ingane yakho inanoma yiluphi uhlobo lokungajwayelekile komgudu womchamo, ingane yakho ingase iphathwe yi-UTI kuze kube yilapho inkinga isilungisiwe.
Ezinganeni ezinomzila ojwayelekile womchamo, kunezinyathelo zokuphepha umuntu angazithatha.
- Ukushintsha njalo inabukeni.
- Ququzela ingane ukuya endlini yangasese lapho izwa isifiso sokuchama futhi ingalibambi. Esikoleni, izingane zivame ukuba namahloni okucela ukusebenzisa indlu yangasese kodwa kufanele zichazwe ngobumnene ubungozi bokwenza lokho.
- Fundisa amantombazane ukusula kusukela ngaphambili kuya ngemuva.
- Lokhu kuzovimbela noma yimaphi amagciwane esikhumbeni esizungeze isitho sangemuva ukuthi angangeni esithweni sangasese sowesifazane kanye nomgudu womchamo.
- Amantombazane amancane kufanele agweme amabhamu okugeza kanye nezinsipho ezinamakha.
- Amantombazane amancane kufanele agqoke izingubo zangaphansi zikakotini kuphela. Inayiloni idala ukujuluka futhi ikhuthaza ukukhula kwamagciwane. Ukotini uvumela ukugeleza komoya okuhle, okuvimbela amagciwane ekukhuleni.
- Izingane zakho kufanele ziphuze amanzi amaningi.
- Iziphuzo ezinoshukela kanye nalezo ezine-caffeine zidala ukucasuka kwesinye futhi zingaholela kwizifo zomgudo womchamo.
- Ukudla okunomsoco okuqukethe izithelo, imifino kanye nezinhlamvu kuzoqinisekisa ukuthi ingane yakho ilala ngendlela evamile.
Isiphetho
I-UTI akuyona into engavamile etholakala enganeni. Uma umzali eza kimi nengane ebonakala “ine-colic”, into yokuqala engizoyenza ukuhlola umchamo. Ama isifo somgudo womchamo singalashwa lokhu kungadala ukuthiabazali babengene angejabulile nabo ngokunjalo. Uma isifo somgudu womchamo singalashwa lokhu kungadala ukuthiabazali babengene angejabulile nabo ngokunjalo. Kuningi okufanele kucatshangelwe lapho ukhulisa ingane, ikakhulukazi emasontweni ambalwa okuqala.
Uma ingane yakho inenkani, inenselele yokuzinza, ikhala kakhulu noma ixokozela lapho idliswa, hlola umchamo.
Funda kabanzu ngodokutela:
U-Enrico ungudokotela wezingane othanda kakhulu umuthi wokuvimbela nokwakha ubudlelwano obuthembekile nabazali neziguli. Waziwa kakhulu ngokuthi ‘uDkt Rico’, unentshisekelo ethile ku-neonatology, i-allergies, i-immunology kanye ne-vaccinology.